I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự

1. Đọc đoạn trích

2. Những câu có tính chất lập luận:

- Đoạn 1: Đoạn trích Lão Hạc

    + Nếu ta không cố tình hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện…

    + Vợ mình không ác nhưng thị khổ quá rồi

    + Một người quá khổ thì người ta chẳng còn nghĩ được đến ai nữa

    + Mình biết vậy nên mình chỉ buồn chứ không nỡ giận

- Đoạn 2:

    + Vợ mình không ác nhưng thị khổ quá rồi

    + Một người đau chân có lúc nào quên được cái chân đau của mình

    + Mình biết vậy nên chỉ buồn chứ không nỡ giận

Đoạn lập luận trong đoạn trích Thúy Kiều báo ân báo oán

Lập luận của Kiều:

    + Xưa nay đàn bà có mấy người cay nghiệt, ghê gớm

    + Càng cay nghiệt càng nhiều oan trái

Lập luận của Hoạn Thư thể hiện ở tám dòng:

    + Đàn bà chuyện ghen tuông là bình thường, hiển nhiên

    + Khẳng định việc đối xử tốt với cô khi cô chép kinh ở Quan Âm các

    + Thứ ba: hai người phụ nữ không thể chung chồng nên không nhường cho nhau được

    + Dù sao mình gây ra nhiều đau khổ cho cô, giờ đây mình chỉ trông vào lòng khoan dung rộng lớn của cô

- Với lập luận sắc bén của Hoạn Thư, Kiều đã tha bổng cho Hoạn Thư.

- Đoạn trích (1 ), để khắc họa cuộc đối thoại ngầm diễn ra trong ý thức của nhân vật ông giáo về cách nhìn đời, nhìn người

- Tác giả để cho nhân vật này tự đánh giá về vợ mình, rằng “vợ tôi không ác”, để lý giải cho tâm trạng “chỉ buồn chứ không nỡ giận”

Các luận điểm:

    + Nếu ta không cố tìm mà hiểu những người xung quanh mình thì chỉ thấy toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn, không bao giờ ta thương

→ Luận điểm có tính chất đặt vấn đề

- Các câu trong văn bản tự sự thường là kiểu câu trần thuật, miêu tả

- Các từ ngữ thường dùng trong lập luận văn bản là những từ ngữ có tính chất khái quát, tổng hợp

II. Tổng hợp kiến thức

Trong văn bản tự sự, để người đọc (người nghe) phải suy nghĩ về một vấn đề nào đó, người viết (người kể) và nhân vật có khi nghị luận bằng cách nêu lên các ý kiến, nhận xét, cùng những lí lẽ và dẫn chứng. Nội dung đó thường được diễn đạt bằng hình thức lập luận, làm cho câu chuyện thêm phần triết lí.