Bài 1 (trang 204 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Những từ láy nao nao, nho nhỏ, sè sè, rầu rầu vừa tả cảnh, vừa tả tâm trạng

- Gợi hình ảnh nơi hoang vắng, trơ trọi, buồn tẻ của ngôi mộ vô chủ và tâm trạng nao nao buồn bã của chị Thúy Kiều.

- Thời điểm cuối ngày hội đạp thanh đồng thời báo một sự kiện sắp xảy ra.

Bài 2 (trang 204 sgk ngữ văn 9 tập 1)

• Lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều:

Hỏi tên, rằng: “Mã Giám Sinh”.
Hỏi quê rằng: “Huyện Lâm Thanh cũng gần”.
Rằng: “Mua ngọc đến Lam Kiều”.
  Mối rằng: “Giá đáng nghìn vàng.
Dớp nhà nhờ lượng người thương dám nài!”.

• Về cách xưng hô, nói năng của Mã Giám Sinh và bà mối đã thể hiện rõ bản chất, tính cách của từng người:
• Mã Giám Sinh: ăn nói cộc lốc, vô học,  thái độ trịnh thượng.

• Bà mối: đưa đẩy, vòng vo, giả tạo.

Bài 3 (trang 204 sgk ngữ văn 9 tập 1)

a. Lời dẫn trực tiếp là nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật.
Lời dẫn gián tiếp là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật có điều chỉnh thích hợp.
Trong đoạn văn trên có:

• Một lời dẫn trực tiếp là:  Có lẽ tất cả các bà đều rất tốt, bà tớ ngày trước cũng rất tốt... 
• Các lời dẫn gián tiếp là “ngày trước, trước kia, đã có thời...”’
• Những từ ngữ in đậm còn lại là lời kể, không phải là lời dẫn: Cuộc sống buồn tẻ của chúng; về những con chim tôi bẫy được đang sông ra sao và nhiều chuyện trẻ con khác; tôi kể chuyện cổ tích.

b. Nhân vật “thằng lớn” phải dùng từ có lẽ trong lời nhận xét của mình vì đó là suy nghĩ phỏng đoán, chưa chắc chắn là đúng hoàn toàn. Như vậy, nhán vật thằng lớn đã tuân thủ phương châm hội thoại về chất.

Bài 4 (trang 205 sgk ngữ văn 9 tập 1)

a. Tác giả sử dụng biện pháp so sánh trong hai câu thơ:
Như anh với em, như Nam với Bắc 
Như đông với tây một dải rừng liền. 
Thông qua phép tu từ, tác giả muốn khẳng định giữa anh và em, giữa hai miền Nam và Bắc tuy khác nhau mà là một, giống như mây, mưa, khí trời, … của hai bên Trường Sơn tuy khác nhau mà lại liền một dải núi.
b. Thạch Lam sử dụng biện pháp ẩn dụ, so sánh ngầm giữa tâm hồn con người rung động trước vẻ đẹp và sự cao quý với sợi dây đàn. Qua đó muốn khẳng định con người chỉ thực sự là người khi biết rung động trước vẻ đẹp và sự cao quý, giống như sợi dây đàn sẵn sàng rung động trước mọi vẻ đẹp.
c. Đoạn văn của Thép Mới dùng nhân hóa và điệp ngữ, tre được nhân hoá như người, điệp ngữ: tre, giữ, anh hùng,...để thấy vai trò của tre trong cuộc chiến đấu chống lại kẻ thù, bảo vệ độc lập của dân tộc.

Bài 5 (trang 205 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Những cách nói sử dụng phép nói quá: đẹp tuyệt vời , một tấc đến trời, một chữ bẻ đôi không biết, cười vỡ bụng, rụng rời chân tay, tức lộn ruột, ngáy như sấm, đứt từng khúc ruột, nghĩ nát óc, sợ vã mồ hôi, tiếc đứt ruột