* Nguyên nhân

Hiệp ước Versailles sau Thế chiến I để lại sự bất mãn và không hài lòng trong các quốc gia bị thua cuộc. Các điều khoản nặng nề, đặc biệt là đòi hỏi chi trả khoản bồi thường khổng lồ và mất mát lãnh thổ, tạo ra một môi trường không ổn định và căng thẳng.

Trong khi đó, Hội quốc liên được thành lập như một tổ chức để duy trì hòa bình và giải quyết các xung đột quốc tế, nhưng nó không thể ngăn chặn các cuộc xâm lược và sự mở rộng lãnh thổ của các quốc gia quyền lực.

Trong thập kỷ 1930, các chế độ phát xít và chủ nghĩa đế quốc đã tăng cường ở nhiều nước, đặc biệt là Đức dưới sự lãnh đạo của Adolf Hitler, Ý dưới sự cai trị của Benito Mussolini và Nhật Bản dưới sự lãnh đạo của quân phiệt Hirohito. Những chế độ này thúc đẩy chính sách xâm lược và mở rộng lãnh thổ, đe dọa sự ổn định khu vực và toàn cầu.

Những tranh chấp về lãnh thổ và quyền lợi quốc gia đã tạo ra căng thẳng và xung đột. Ví dụ, sự xâm lược của Đức vào Áo, Tiệp Khắc và Ba Lan, sự mở rộng của Ý vào Ethiopia và Albania, và cuộc xung đột giữa Nhật Bản và Trung Quốc đã góp phần làm leo thang tình hình.Các quốc gia đã đặt lợi ích quốc gia của mình lên hàng đầu và tìm kiếm sự mở rộng lãnh thổ, quyền lực và tài nguyên. Sự mâu thuẫn và cạnh tranh giữa các quốc gia quyền lực đã tạo ra một môi trường không ổn định và khó khăn để duy trì hòa bình.

Một số quốc gia quan trọng đã không can thiệp đủ mạnh để ngăn chặn sự xâm lược và mở rộng lãnh thổ của các quốc gia quyền lực. Sự không can thiệp này đã khuyến khích sự tự tin và táo bạo của các chế độ phát xít và chủ nghĩa đế quốc.

Những yếu tố kinh tế, chính trị và quân sự trên đã tạo ra một bối cảnh không ổn định và căng thẳng, dẫn đến cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai.

* Diến biến

Ngày 1 tháng 9 năm 1939,Quân đội Đức dưới sự lãnh đạo của Hitler tấn công Ba Lan, đánh dấu sự bùng nổ của Thế chiến II. Anh và Pháp tuyên chiến với Đức, hình thành phe Đồng Minh.

Năm 1940, Đức tiến vào Pháp và chiếm đóng Paris trong tháng 6. Pháp đầu hàng và bị chia thành hai phần, với một phần do Đức kiểm soát trực tiếp và phần còn lại được thành lập chính phủ lưu vong.Cùng năm, Đức tiến hành chiến dịch không kết quả để xâm lược Anh, biết đến với tên gọi Chiến dịch Luftwaffe.

Năm 1941, Đức xâm chiếm Liên Xô, nhưng gặp sự kháng cự quyết liệt tại Stalingrad. Nhật Bản tấn công Mỹ tại Pearl Harbor, dẫn đến sự tham gia của Mỹ vào cuộc chiến.

Năm 1942-1943, Quân đồng minh chiến thắng ở Thái Bình Dương (trận Midway, Guadalcanal) và Bắc Phi (trận El Alamein). Liên Xô phản công và đẩy lùi quân Đức từ Stalingrad.

Năm 1944-1945, Quân đồng minh tiến vào châu Âu qua biển Normandy (D-Day), đánh bại Đức trong trận Ardennes và tiến vào Berlin. Nhật Bản đối mặt với các chiến dịch đảo chủ lực (Iwo Jima, Okinawa) và cuối cùng bị Mỹ ném bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki.

Năm 1945, Đức đầu hàng vào tháng 5 và Nhật Bản đầu hàng sau khi bị Mỹ ném bom nguyên tử.

* Kết quả

Chiến tranh thế giới lần thứ hai kết thúc với sự sụp đổ hoàn toàn của phát xít Đức, Italia, Nhật Bản. Thắng lợi thuộc về các dân tộc trên thế giới đã kiên cường đấu tranh chống lại chủ nghĩa Phát xít tàn bạo. Trong đó các cường quốc Liên Xô, Mỹ, Anh là lực lượng trụ cột, đóng vai trò quyết định trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. Trước sự thất bại này, Nhật Bản bị Mỹ chiếm đóng, Liên Xô chiếm đóng các nước khu vực Đông Âu. Nước Ý vẫn giữ được độc lập và hoà bình nhờ vào hai năm cuối cuộc chiến theo phe Đồng Minh. Đức bị chia thành Đông Đức và Tây Đức.

Cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai đã để lại những tổn thất nặng nề, hơn 70 quốc gia với 1700 triệu người đã bị cuốn vào chiến tranh, khoảng 60 triệu người chết, 90 triệu người bị tàn tật, thiệt hại 4000 tỉ Đô, gấp mười lần so với chiến tranh thế giới lần thứ nhất, phá hủy vô cùng lớn về cơ sở hạ tầng, công trình và di sản văn hóa. Các thành phố và vùng nông thôn, nhà máy và cơ sở sản xuất đã bị phá hủy hoặc suy yếu nghiêm trọng. Đây được coi là cuộc chiến tranh phi nghĩa, khi cả nước thắng trận và bại trận đều bị những tổn hại nặng nề, nghiêm trọng.

Bảng so sánh hai cuộc chiến tranh thế giới:

Sau chiến tranh, Liên Hiệp Quốc được thành lập nhằm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, và thúc đẩy hợp tác kinh tế và xã hội giữa các quốc gia.Thế chiến II đã chia cắt thế giới thành hai phe chính, Đông và Tây, dẫn đến sự cạnh tranh và căng thẳng giữa Liên Xô và Mỹ trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.Các đế chế truyền thống như Đức, Nhật và Ý đã sụp đổ và các quốc gia mới đã được thành lập. Mỹ và Liên Xô trở thành siêu cường mới và đối đầu trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Số người chết ở 10 nước tham chiến chủ yếu trong Chiến tranh thế giới thứ hai (cả quân nhân và thường dân)

Cuộc chiến đã gây ra một làn sóng di cư và tị nạn lớn, khi hàng triệu người phải rời bỏ quê hương và tìm kiếm nơi ẩn náu và an toàn.Thế chiến II đã để lại một sự tàn phá đáng kể trong tâm lý con người, gây ra sự mất mát đạo đức và tăng cường ý thức về tội ác chiến tranh.Các tội ác chiến tranh và sự diệt vong hàng triệu người dân đã làm thay đổi tư duy xã hội, tạo ra sự phản đối mạnh mẽ với chiến tranh và tìm kiếm hòa bình.

Tổng quát, Thế chiến II đã để lại những hậu quả vô cùng nặng nề và là một bi kịch đối với loài người. Nó đã thay đổi căn bản cả thế giới chính trị, kinh tế và xã hội và làm nảy sinh những hệ quả kéo dài trong nhiều thập kỷ sau đó.