Cây lộc vừng là cây thân gỗ lâu năm, có tên khoa học là Barringtonia acutangula; với chiều cao trưởng thành có thể lên đến 15 – 20m và đường kính thân 40 – 50cm.Thân cây lúc còn non có màu xanh khi về già thân sần sùi có màu màu xám chuyển sang nâu, nứt dọc hay bong mảng dạng chữ nhật. Thịt vỏ đỏ hồng, nhiều sơ, có dịch đỏ, vỏ lụa trắng vàng.

Cây có cành nhánh nhiều, tán rộng; lá đơn, mọc cách, thuôn tròn, có hình trứng ngược hay hình bầu dục, đầu tù hay có mũi nhọn ngắn. Lá có màu xanh mướt; đặc biệt khi mới nhú lá có màu của lộc non. Khi già, bề mặt lá nhẵn, mép răng cưa mềm mại, mặt trên đậm màu hơn mặt dưới, gân bên nổi rõ, cuống ngắn, rụng để lại sẹo hình lưỡi liềm.

Lộc vừng có cụm hoa mọc dài từ 6 – 10cm với các màu đỏ, trắng, hồng; tọ vẻ đẹp thướt tha, mềm mại và đầy quyến rũ. Đặc biệt hoa của cây lộc vừng chỉ nở vào ban đêm với mùi hương thoang thoảng, thường hay nở rộ vào đầu tháng 3.

Cây lộc vừng là một trong bốn loài cây tứ quý: sanh, sung, tùng, lộc; Chữ Lộc ứng với Tài lộc, còn Vừng mang hàm ý nhỏ nhưng nhiều – mang đến ý nghĩa phong thủy tốt lành; mang lại sự tài lộc và may mắn cho người chủ.

Lộc vừng có ý nghĩa mang đến sự may mắn, tài lộc dồi dào, ngoài ra cây lộc vừng còn ý nghĩa về sự vững chắc, trường tồn và khả năng trừ tà, tăng dương khí trong nhà.

Cây lộc vừng được trồng làm cây cảnh hoặc cây bóng mát trong sân vườn. Vì cây có khả năng chịu hạn và thích nghi tốt với đa dạng điều kiện đất đai, nên nó trở thành một lựa chọn phổ biến cho việc trồng cây gỗ ở khu vực nhiệt đới.

Ngoài các ứng dụng kinh tế, cây lộc vừng cũng có giá trị sinh thái. Nó cung cấp bóng mát, giữ ẩm đất và tạo ra một môi trường sống thuận lợi cho các loài thực vật và động vật khác.

Tóm lại, cây lộc vừng là một loại cây gỗ quan trọng có giá trị kinh tế và sinh thái. Nó không chỉ cung cấp dầu lộc vừng và các sản phẩm từ dầu lộc vừng, mà còn có giá trị trong việc trang trí và bảo vệ môi trường.